Strategiczne obszary badawcze

Instytut Nauk o Polityce i Administracji Uniwersytetu Opolskiego (INoPiA) realizuje wszystkie kluczowe kierunki badań zarówno w zakresie subdyscyplin badawczych, ujęć transdyscyplinarnych (np. studia europejskie), aspektowych badań polityki (w korespondencji z innymi dyscyplinami z zakresu innych nauk społecznych i humanistycznych) oraz różnych obszarów badawczych. Wysoka jakość badań naukowych prowadzonych w jednostce potwierdzona została przyznaną Instytutowi kategorią A. Struktura Instytutu (7 katedr) koreluje z tradycją badań politologicznych i wypracowanymi w okresie ostatnich 30 lat standardami w zakresie przedmiotowego pola nauk politycznych, w tym szczególnie subdyscyplin oraz głównych obszarów badań zarówno w Polsce, jak również w innych krajach europejskich.

Nie brakuje zarazem swoistych wizytówek, a więc zagadnień, które wyróżniają Instytut na tle innych podobnych w kraju – czy to oryginalnością spojrzenia, czy wręcz odrębnością samego tematu. Do takich zaliczyć można:

  • problematykę śląskoznawczą,
  • doktryny integracyjne państw europejskich,
  • kwestię granic, pograniczy i współpracy transgranicznej,
  • problem polityczności,
  • polityczne konteksty sztuk wizualnych,
  • dyplomację publiczną i paradyplomację.

Strategiczne obszary badawcze w poszczególnych katedrach:

Katedra Myśli Politycznej i Teorii Polityki

Prowadzi badania w obszarze myśli politycznej, filozofii politycznej, teorii polityki i metodologii badań politologicznych. W ramach dorobku naukowego pracowników katedry dominuje kilka powtarzających się zagadnień tematycznych i problemów badawczych. W pierwszej kolejności należy podkreślić kwestię polityczności, którą rozwijają od wielu lat: dr hab. Lech Rubisz, dyrektor Instytutu oraz dr hab. Kamil Minkner, prof. UO oraz dr Magdalena Ozimek. Pisząc o podstawowych i fundamentalnych zagadnieniach nauk politycznych należy przypomnieć także liczne studia teoretyczne i metodologiczne podejmowane przez Lecha Rubisza (m.in. kwestia neutralności i zaangażowania nauk politycznych). Drugim istotnym zagadnień realizowanym w ramach Katedry jest  problemowo i kontekstowo ujęta myśl polityczna. Potencjał kadry Katedry Myśli Politycznej i Teorii Polityki, a przede wszystkim podejmowane aktywności naukowe  pozwalają sformułować tezę, iż teoria polityki w Instytucie nie stanowi tylko koniecznego dodatku, ale realnie odznacza się w kierunkach prowadzonych badań. Co więcej rozważania teoriopolityczne podejmują także przedstawiciele innych katedr (np. prof. Krzysztof Zuba, czy dr Richard Westra).

Katedra Studiów Regionalnych

Z uwagi na regionalny charakter uczelni, tzw. studia regionalne (nie tylko te odnoszące się do Śląska) zajmują niezwykle istotne miejsce. W mniejszym lub większym stopniu podejmowane są one przez większość pracowników Instytutu. Jednakże sercem tych analiz jest Katedra Studiów Regionalnych, która realizuje takie zagadnienia, jak regionalizm, relacje transnnarodowe,  badania granic i pograniczy, kwestie związane z regionalnymi i lokalnymi uwarunkowaniami polityki, w tym w szczególności roli mniejszości narodowych, praktyk dobrego rządzenia i społeczeństwa obywatelskiego a także wyborów niekonkurencyjnych.

Katedra Zarządzania i Polityk Publicznych

Obejmuje ona obszary, które wcześniej, przynajmniej w sensie formalnym, były poza właściwym zakresem nauki o polityce, wpisujące się jednak w zakres szeroko rozumianych polityk publicznych i zarządzania (w tym tzw. zarządzania humanistycznego). Wśród obszarów badawczych, które wybijają się na plan pierwszy wymienić należy różne aspekty polityki miejskiej i zarządzania problemami społecznymi w miastach. Drugim ważnym obszarem badawczym realizowanym w Katedrze, jest problem bezpieczeństwa publicznego.

Katedra Systemów Politycznych i Administracyjnych

W ramach badań realizowanych w katedrze należy wymienić w szczególności tematykę roli i funkcji opozycji partyjnej a także tematykę włoskiego, niemieckiego i brytyjskiego systemu politycznego. Problematyka funkcjonowania partii politycznych i systemów partyjnych jest kolejnym obszarem badawczym, rozwijanym nie tylko w ramach katedry, ale także przez pracowników Katedry Studiów Europejskich.

Katedra Stosunków Międzynarodowych

zagospodarowuje jeden z fundamentalnych obszarów studiów politologicznych od momentu ich zainicjowania: zagadnienia międzynarodowe. W poszczególnych pracach badawczych podejmowane są zarówno wątki od wielu lat wpisane w zakres stosunków międzynarodowych, jak również koncepty stosunkowo nowe, jak dyplomacja publiczna i kulturalna, w tym znaczenie religii w polityce. W ramach kluczowych obszarów badawczych mieści się w szczególności problematyka niemcoznawcza i relacje polsko-niemieckie a także stosunki społeczno-polityczne na Bałkanach. Ostatnim obszarem zainteresowania pracowników katedry jest krytyczne ujęcie globalizacji i neoliberalizmu.

Katedra Komunikacji Społecznej i Dziennikarstwa

ma dla instytutu znaczenie specyficzne. Z jednej strony, „obsługuje” ona takie kierunki jak dziennikarstwo i komunikacja społeczna i Public Relations, a jej pracownicy prowadzą badania w zakresie PR, reklamy, dziennikarstwa, mediów i systemów medialnych oraz rozmaitych procesów i zjawisk z zakresu komunikacji społecznej. Tym samym, problematyka badań realizowanych w Katedrze wykracza poza obszar nauki o polityce i administracji. Niemniej jednak, niektórzy naukowcy funkcjonujący w tej jednostce, podejmują badania wpisujące się w zakres nauk politycznych, takie jak marketing polityczny oraz zarządzanie publiczne, ekonomia polityczna komunikowania, medialne oblicza terroryzmu, kino polityczne

Katedra Studiów Europejskich

Głównym obszarem badawczym Katedry są tzw. doktryny integracyjne państw europejskich. Kierownik katedry, prof. Krzysztof Zuba jest od początku funkcjonowania europeistyki w naszym kraju jednym z jej wiodących badaczy. Zajmuje się szczególnie eurosceptycyzmem, bada postawy partii i społeczeństw narodowych w stosunku do Unii Europejskiej, jak również różne aspekty europeizacji systemu partyjnego. Zakres zainteresowań pracowników katedry obejmuje również zagadnienia systemu politycznego oraz polityki Wielkiej Brytanii, procesów podejmowania decyzji w Unii Europejskiej, polityki zarządzania granicami w UE,  polityk horyzontalnych UE